Wczesne wykrycie procesu nowotworowego jest często kluczowe aby zmniejszyć potrzebę agresywnego leczenia, zmniejszyć procent przerzutów i poprawić długość przeżycia lub całkowicie wyzdrowieć zarówno u ludzi, jak i pacjentów weterynaryjnych.
Tradycyjne podejście do wykrywania zmian nowotworowych często obejmuje badanie kliniczne, radiologiczne lub endoskopowe pacjentów, a ostateczne rozpoznanie raka opiera się na badaniu histopatologicznym podejrzanych nieprawidłowych tkanek.
W ostatnich latach pojawiły się techniki wczesnego wykrywania nowotworów w diagnostyce, w tym zastosowanie biomarkerów u pacjentów weterynaryjnych. Lotne związki organiczne (ang. VOD), w tym związki alkanowe i aromatyczne znajdujące się np. w wydychanym powietrzu, w okrężnicy lub w moczu zostały zidentyfikowane u ludzkich pacjentów z rakiem za pomocą chromatografii gazowej / spektroskopii masowej. Niedawno opracowano również tzw. „elektroniczne nosy” i inne czujniki, które mogą wykrywać lotne związki organiczne oraz inne substancje.
Układ węchowy zwierząt, np. psa działa podobnie jak czujnik chemiczny: wykrywa, identyfikuje i dyskryminuje różne substancje zapachowe. Psy wykrywające zapachy zostały poddane badaniu w zakresie rozróżniania określonych VOD np. moczu pacjenta zdrowego od chorego.
Naukowcy ocenili również, czy psy mogą rozróżniać próbki moczu pobrane od psów z rakiem z komórek nabłonka przejściowego od raka z komórek urotelialnych (TCC a UCC). Autorzy (Dorman et al. 2017) skoncentrowali się na badaniu TCC, ponieważ jest to wysoce inwazyjna i stosunkowo powszechna forma raka, stanowiąca około 2% wszystkich zgłoszonych nowotworów psów. W momencie rozpoznania TCC u psów, choroba znajduje się zwykle na zaawansowanym poziomie, dlatego też poszukiwane są metody mogące ulepszyć wczesne jej wykrywanie. Zastosowanie psów do wykrywania raka jest stosunkowo nową i nieinwazyjną technologią, która, jeśli jest skuteczna, byłaby cenna w badaniach przesiewowych w kierunku TCC i innych nowotworów.
Komentarz: w badaniu postawiono hipotezę, że przeszkolone psy potrafią rozróżniać próbki moczu między psami chorującymi na TCC i psami bez TCC w stopniu większym niż przypadek. Badanie wykazało jednak niejednoznaczne wyniki (tylko jeden pies z czterech bezbłędnie wykrył próbki moczu).
Źródło:
– Dorman D. et al. 2017 Canine scent detection of canine cancer: a feasibility study
– Brooks SW. et al. 2015 Canine olfaction and electronic nose detection of volatile organic compounds in the detection of cancer: a review
– Westenbrink E. et al. 2015 Development and application of a new electronic nose instrument for the detection of colorectal cancer.